Przyroda bez granic w Unikalnej Dolinie Dolnej Odry

Doliny zalewowe stały się w Europie rzadkością. Większość z nich została skanalizowana, uregulowana i poddana reżimowi człowieka. Nadmierna eksploatacja środowiska naturalnego, intensywne rolnictwo, urbanizacja, transport i produkcja energii  to główne czynniki zagrażające bioróżnorodności. Takim zmianom nie oparła się również Unikalna Dolina Dolnej Odry(UDDO), jednak w porównaniu do innych dolin rzecznych obszar ten wciąż charakteryzuje się wysoką bioróżnorodnością. UDDO to transgraniczny kompleks przyrodniczy położony wzdłuż koryta Odry  po stronie polskiej i niemieckiej. Na obszar ten składają się wyliczając zgodnie z biegiem Odry: Park Krajobrazowy “Ujście Warty”, Cedyński Park Krajobrazowy, niemiecki Park Narodowy Doliny Odry i Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Odry.  Dodatkowo wszystkie te obszary objęte są ochroną siedliskową i ptasią w ramach europejskiej sieci Natura 2000. Pod względem wartości przyrodniczych to ostatni taki obszar w Europie, gdzie na tak dużym obszarze naturalne fluktuacje poziomu rzeki nie są regulowane sztucznie, dolina otoczona jest wzgórzami morenowymi z siedliskami roślin kserotermicznych a gospodarka człowieka ma wiele z charakteru ekstensywnego, koegzystującego z otaczającą ją naturą. Jest to ekosystem delikatny, podlegający coraz większej presji ze strony człowieka i zmian klimatu stąd konieczne jest podjęcie wyzwania w postaci działań transgranicznych polegających na zachowaniu i poprawie bioróżnorodności. Właśnie podejście transgraniczne jest szczególne ważne ponieważ przyroda nie zna granic politycznych czy administracyjnych. Współpraca i wspólne działanie instytucji ochrony przyrody w tym projekcie jest gwarancją jego sukcesu. Współpraca transgraniczna nawiązuje również symbolicznie do historii ochrony przyrody w tym obszarze.  Rezerwat Bielinek został objęty ochroną jako Naturschutzgebiet Bellinchen a. d. Oder już w 1927 r., ponownie w 1957 r. jako Rezerwat Bielinek i jego ochrona trwa to dziś. Partnerzy projektu podejmują wspólne wyzwanie polegające na działaniach czynnej ochrony przyrody dla różnych gatunków i siedlisk. W ramach projektu w wyznaczonych miejscach w UDDO powstaną sztuczne platformy lęgowe dla ptaków drapieżnych, ponieważ ptaki drapieżne są szczególnie narażone na presję ze strony człowieka. Platformy pomogą w stabilizacji i wzmocnieniu populacji ptaków drapieżnych. W instalację platform i ich monitoring zaangażowani zostaną wolontariusze stanowiący zalążek przyszłościowej sieci ekologów „bez granic”.Na obszarze UDDO zostaną utworzone płytkie i rozległe zbiorniki wodne stanowiące ostoję ptaków wodno-błotnych, w szczególności w okresie wiosny i wczesnego lata, wtedy gdy poziom wody na rozlewiskach Odry będzie niski. Zbiorniki takie zapewnią miejsca odpoczynku, żerowania oraz lęgowiska dla chronionych gatunków ptaków. W Rezerwatach Bielinek i Wrzosowiska Cedyńskie zostaną przeprowadzone prace ochrony czynnej zapewniające zachowanie oraz rozwój unikatowych i cennych siedlisk przyrodniczych oraz wielu gatunków roślin i zwierząt. Rezerwaty w UDDO zostaną oznakowane i udostępnione turystom w sposób gwarantujący brak presji ze strony człowieka. Instytucje zarządzające rezerwatami i obszarami chronionymi w ramach warsztatów wymienią doświadczenia oraz praktyczne przykłady z obu stron Odry dotyczące metod czynnej ochrony wrzosowisk i muraw kserotermicznych. Najważniejszym elementem zachowania i poprawy bioróżnorodności jest człowiek. W celu podniesienia świadomości mieszkańców oraz odwiedzających obszar UDDO w ramach projektu powstanie modułowa mobilna wystawa „Ludzie na rzece”. Wystawa ma na celu identyfikację ludzi z otaczającą przyrodą co jest gwarancją jej zachowania i ochrony. Motywem przewodnim będzie przenikająca się i nawzajem na siebie wpływająca historia ludzi i przemiany otaczającej ich przyrody. Opisane powyżej transgraniczne i kompleksowe podejście do zachowania i wzmocnienia kapitału przyrodniczego UDDO stanowi o oryginalności projektu i jego innowacyjności.

.